library(CBRT)
library(ggplot2)
library(tseries)
library(urca)
mycbrtkey <- “FhDjxBYyp3”
Aylık, yıllık ya da çeyreklik datayı çekmek için freq’ten uygun olanı seçeriz.
Aşağıdaki kodlarda enflasyon ve reel kesim güven endeksini CBRT’den çekiyoruz.
enf <- getDataSeries(
“TP.FG.J0”,
CBRTKey = mycbrtkey,
startDate = “2013-05-01”,
endDate = “2025-11-01”,
freq = 5
)
guven <- getDataSeries(
“TP.GY1.N2.MA”,
CBRTKey = mycbrtkey,
startDate = “2013-05-01”,
endDate = “2025-11-01”,
freq = 5
)
cor komutu ile iki değişken arasındaki korelasyonu hesaplıyoruz.
Korelasyonun işareti ilişkinin yönünü,
korelasyon katsayısı ise ilişkinin büyüklüğünü gösterir.
cor(enf$TP.FG.J0, guven$TP.GY1.N2.MA)
Değişkenlerin betimsel istatistiklerini hesaplamak için summary komutunu kullanıyoruz.
summary(enf$TP.FG.J0)
summary(guven$TP.GY1.N2.MA)
CBRT paketinden çektiğimiz değişkenleri zaman (time) değişkenini kullanarak
birleştirmek için merge komutunu kullanıyoruz.
Böylece enflasyon ve güven değişkenleri “data” adı altında toplanmış oluyor.
data <- merge(enf, guven, by = “time”)
Verinin ilk satırlarını görmek için head komutunu kullanıyoruz.
head(data)
İki değişken arasındaki serpilme diyagramını çizdirmek için geom_point kullanıyoruz.
ggplot(data, aes(x = TP.FG.J0, y = TP.GY1.N2.MA)) +
geom_point() +
theme_minimal()
Durağanlık sınaması için adf.test komutunu kullanıyoruz.
Boş hipotez: Değişken durağan değildir.
Alternatif hipotez: Değişken durağandır.
p-değeri 0.05’ten büyükse boş hipotez reddedilemez.
p-değeri 0.05’ten küçükse değişken durağandır.
Önce değişkenin seviyesine ADF testi uyguluyoruz.
adf_enf <- adf.test(data$TP.FG.J0, alternative = “stationary”)
adf_enf
Değişken durağan değilse logaritması alınıp birinci farkı alınır.
ln_enf <- log(data$TP.FG.J0)
dln_enf <- diff(ln_enf)
Birinci fark için tekrar ADF testi uygulanır.
adf_dl_enf <- adf.test(dln_enf, alternative = “stationary”)
adf_dl_enf
İki değişken arasındaki regresyonu OLS yöntemi ile tahmin etmek için lm komutunu kullanıyoruz.
Bağımlı değişken: Enflasyon
Bağımsız değişken: Reel kesim güven endeksi
Katsayılar, R² değeri ve F testinin anlamlılığı yorumlanır.
model_ols <- lm(TP.FG.J0 ~ TP.GY1.N2.MA, data = data)
summary(model_ols)